przystRemont łazienki dla osoby z niepełnosprawnością to jedna z najczęstszych i najbardziej kosztownych adaptacji przestrzeni mieszkalnej. To właśnie to pomieszczenie najczęściej wymaga dostosowania – ze względu na ryzyko upadków, ograniczoną manewrowość i konieczność zapewnienia intymności podczas codziennych czynności higienicznych. W związku z tym wiele osób pyta: czy PFRON zwraca za remont łazienki? Odpowiedź brzmi: tak, ale tylko w ściśle określonych przypadkach i na konkretnych warunkach.
W tym artykule znajdziesz szczegółowe informacje o tym, jakie prace są kwalifikowane do refundacji, jak wygląda procedura składania wniosku, czego unikać oraz ile realnie można uzyskać środków z PFRON. Wszystko na podstawie aktualnych przepisów programu „Aktywny samorząd – Moduł I, Obszar B”, realizowanego przez PCPR w całej Polsce. Przykłady, dane finansowe i wskazówki zostały oparte na realnych sytuacjach beneficjentów z lat 2023–2025.
Przeczytaj także: Jak dostosować łazienkę do potrzeb osoby niepełnosprawnej?
Na co dokładnie PFRON przyznaje refundację w łazience?
Nie każdy remont łazienki kwalifikuje się do refundacji. Fundusz nie pokrywa kosztów estetycznych ani standardowej modernizacji, nawet jeśli dotyczy ona osoby niepełnosprawnej. Zwrot przysługuje wyłącznie wtedy, gdy celem remontu jest usunięcie barier funkcjonalnych, czyli takich, które uniemożliwiają lub utrudniają korzystanie z łazienki w sposób samodzielny lub bezpieczny.
Przykładowo, wymiana kabiny prysznicowej na bezprogową typu walk-in, montaż krzesła prysznicowego, uchwytów, podwyższonego sedesu czy specjalistycznej armatury z długimi uchwytami – to wszystko może zostać dofinansowane. Natomiast kafelki w modnym kolorze, grzejnik dekoracyjny czy zestaw mebli łazienkowych – już nie. Liczy się funkcjonalność i konieczność wynikająca z rodzaju i stopnia niepełnosprawności.
Warunkiem uzyskania refundacji jest wykazanie, że osoba z niepełnosprawnością nie może korzystać z obecnej łazienki w sposób bezpieczny i higieniczny, a planowany remont ma ten stan poprawić. Najlepiej, jeśli potrzeba ta jest również udokumentowana przez specjalistę – fizjoterapeutę, lekarza lub terapeutę zajęciowego.
Jakie elementy łazienki można sfinansować z PFRON?
Zakres refundacji jest szeroki, ale musi być zgodny z celami programu. Poniżej lista najczęściej refundowanych elementów w łazienkach, która została stworzona na podstawie zaakceptowanych wniosków w ramach „Aktywnego samorządu”. W ramach dofinansowania PFRON można uzyskać zwrot m.in. za:
- kabinę prysznicową bez brodzika (walk-in)
- siedzisko prysznicowe lub wannowe
- uchwyty ścienne przy WC i prysznicu
- podwyższoną miskę ustępową
- bezdotykową baterię lub baterię z przedłużonym uchwytem
- system odpływowy liniowy z antypoślizgową posadzką
- likwidację progów w wejściu do łazienki
- poszerzenie otworu drzwiowego
- podnośnik wannowy lub transferowy (w szczególnych przypadkach)
Aby wydatek został zaakceptowany, musi być uwzględniony w kosztorysie złożonym wraz z wnioskiem oraz szczegółowo uzasadniony funkcjonalnie – najlepiej za pomocą opinii specjalisty lub opiekuna.
Ile realnie można uzyskać z PFRON na remont łazienki?
Wysokość refundacji zależy od wielu czynników: zakresu remontu, kosztorysu, lokalnych stawek robocizny oraz możliwości budżetowych PCPR w danym roku. W praktyce PFRON przyznaje na remont łazienki od 10 000 do 35 000 zł, a w uzasadnionych przypadkach nawet więcej – szczególnie jeśli inwestycja obejmuje kompleksową przebudowę z instalacją podnośników, zmianą układu pomieszczenia czy przystosowaniem dla osoby na wózku.
Standardowy poziom dofinansowania wynosi:
- do 95% kosztów kwalifikowanych dla osób z przeciętnym dochodem
- do 100% dla osób z niskim dochodem (poniżej 2 800 zł brutto miesięcznie) lub w przypadku dzieci
Przykład z PCPR Poznań: w 2024 r. zatwierdzono 17 wniosków na remont łazienki, w tym:
- 7 projektów do 10 000 zł (uchwyty, kabina walk-in, WC)
- 8 projektów 15–25 000 zł (przebudowa układu, posadzka, armatura)
- 2 projekty powyżej 35 000 zł (pełna adaptacja + podnośnik)
Najważniejsze warunki refundacji – o tym nie możesz zapomnieć
Zanim złożysz wniosek o zwrot kosztów remontu łazienki, upewnij się, że spełniasz kluczowe warunki. To właśnie na tym etapie najczęściej dochodzi do pomyłek, które skutkują odrzuceniem lub znacznym ograniczeniem wysokości refundacji. Zebraliśmy je w formie listy, która pomoże ci zrozumieć, na co PFRON zwraca szczególną uwagę. Aby otrzymać refundację za remont łazienki, musisz:
- mieć aktualne orzeczenie o niepełnosprawności (dzieci: dowolny stopień; dorośli: znaczny lub umiarkowany)
- być właścicielem lub współwłaścicielem mieszkania albo posiadać zgodę właściciela lokalu na przeprowadzenie prac
- wykazać, że planowany remont ma na celu likwidację konkretnej bariery funkcjonalnej
- złożyć kompletny wniosek w ramach Modułu I – Obszar B programu „Aktywny samorząd”
- nie rozpocząć prac przed podpisaniem umowy z PCPR (chyba że uzyskano pisemną zgodę na wyjątek)
- dostarczyć kosztorys prac i opis funkcjonalny, najlepiej poparty opinią specjalisty
Warto wiedzieć
PCPR-y różnią się nieco szczegółami procedury, dlatego warto dopytać w swoim powiecie o wymagania lokalne, np. co do zdjęć łazienki „przed” lub dodatkowych formularzy. W niektórych miastach dostępne są nawet darmowe konsultacje techniczne, realizowane we współpracy z fundacjami lub architektami.
Jak uzyskać zwrot kosztów za remont łazienki?
Choć refundacja z PFRON może wydawać się procedurą biurokratyczną, to przy dobrej organizacji i znajomości kolejnych etapów jest całkowicie osiągalna. Każdy krok wymaga spełnienia konkretnych wymogów, ale większość wnioskodawców przechodzi go bez problemu – o ile nie pomijają żadnych dokumentów i działają zgodnie z harmonogramem. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przewodnik, który pozwoli ci bezpiecznie przejść przez cały proces refundacji remontu łazienki.
1. Złożenie wniosku w odpowiednim trybie
Pierwszym i najważniejszym etapem jest złożenie kompletnego wniosku o dofinansowanie w ramach programu „Aktywny samorząd – Moduł I, Obszar B (likwidacja barier funkcjonalnych)”. Można to zrobić w formie papierowej, składając dokumenty osobiście w PCPR, lub drogą elektroniczną – za pośrednictwem platformy SOW (System Obsługi Wsparcia), dostępnej na stronie sow.pfron.org.pl. Wniosek elektroniczny wymaga profilu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego, ale przyspiesza procedurę i pozwala łatwiej uzupełniać braki.
Do wniosku musisz dołączyć konkretne załączniki: orzeczenie o niepełnosprawności, dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu (akt własności, umowa najmu lub zgoda właściciela), opis planowanej inwestycji z uzasadnieniem, wstępny kosztorys, a także zdjęcia obecnego stanu łazienki. Im bardziej przejrzyście i konkretnie opiszesz potrzebę dostosowania, tym większa szansa na pozytywną decyzję.
Warto wiedzieć: wiele powiatów umożliwia skorzystanie z bezpłatnych konsultacji w PCPR, podczas których pracownicy pomagają wypełnić formularze i sprawdzają kompletność dokumentacji. To dobry sposób na uniknięcie podstawowych błędów formalnych, które mogłyby wydłużyć cały proces.
2. Weryfikacja dokumentów i wizja lokalna
Po złożeniu wniosku następuje etap weryfikacji formalnej, który zwykle trwa od kilku dni do kilku tygodni – w zależności od liczby złożonych wniosków w danym powiecie. Urzędnicy PCPR sprawdzają poprawność danych, załączników i uzasadnienia. Jeśli czegoś brakuje – zostaniesz wezwany do uzupełnienia. Zazwyczaj masz na to 7 do 14 dni roboczych, w zależności od trybu (SOW lub papierowy).
W wielu przypadkach konieczne jest również przeprowadzenie wizji lokalnej w miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością. Przedstawiciel PCPR odwiedza mieszkanie, aby na własne oczy zobaczyć bariery, które mają zostać usunięte. Sprawdza też, czy zakres prac z kosztorysu jest zgodny z rzeczywistą potrzebą oraz czy planowane rozwiązania są funkcjonalne i bezpieczne.
Jeśli chcesz przyspieszyć ten etap, warto już wcześniej przygotować dokumentację zdjęciową, szkic łazienki i – jeśli to możliwe – opinię fizjoterapeuty, ergoterapeuty lub architekta specjalizującego się w adaptacjach. Ekspercka opinia znacząco zwiększa wiarygodność wniosku i może pomóc w uzasadnieniu potrzeby bardziej kosztownych rozwiązań, jak np. montaż podnośnika czy wymiana brodzika na bezprogowy prysznic.
3. Podpisanie umowy i dopiero wtedy rozpoczęcie prac
Po pozytywnej ocenie wniosku otrzymasz informację o przyznaniu dofinansowania i zaproszenie do podpisania umowy z PCPR. To kluczowy moment, ponieważ dopiero po podpisaniu umowy można rozpocząć prace – wcześniej poniesione koszty nie będą refundowane, chyba że PCPR wyda wcześniej pisemną zgodę na odstępstwo (np. w sytuacjach losowych).
Umowa zawiera dokładny opis działań, które będą refundowane – ich zakres, koszt, termin realizacji oraz sposób rozliczenia. Jeśli coś zostanie pominięte w umowie, nie zostanie później zaakceptowane – dlatego tak ważne jest, aby treść dokumentu odzwierciedlała realny zakres prac. Często podawane są też maksymalne kwoty dofinansowania oraz termin, do którego należy zakończyć remont (np. 90 dni od podpisania).
Niektóre PCPR-y wymagają również wykazu firm, które będą realizować prace – muszą one być legalnie działającymi podmiotami gospodarczymi wystawiającymi faktury lub rachunki imienne. Pamiętaj, że zakup materiałów budowlanych w markecie budowlanym musi być również udokumentowany fakturą – paragony nie są akceptowane.
4. Realizacja remontu i kompletowanie dokumentacji
Po podpisaniu umowy możesz rozpocząć prace. Warto trzymać się wcześniej ustalonego harmonogramu i zakresu – każda istotna zmiana powinna być zgłoszona do PCPR. Jeśli np. okaże się, że trzeba dodatkowo wymienić instalację wodną, a nie było to ujęte w umowie, najlepiej zgłosić to jak najszybciej i uzyskać zgodę na aneks.
W trakcie realizacji należy zbierać wszystkie dokumenty potrzebne do rozliczenia: faktury VAT lub rachunki imienne, zdjęcia „przed” i „po”, protokół odbioru robót podpisany przez wykonawcę, a w niektórych przypadkach również oświadczenie o wykonaniu prac zgodnie z zasadami techniki budowlanej. Jeśli coś wykonujesz samodzielnie (np. malowanie), możesz uwzględnić tylko koszty materiałów – robocizna bez faktury nie jest refundowana.
Dobrą praktyką jest prowadzenie folderu dokumentacyjnego, który ułatwi ci późniejsze złożenie kompletu wymaganych załączników. Warto również zatrzymać kopie wszystkich dokumentów – szczególnie jeśli wysyłasz je pocztą lub przez platformę SOW.
5. Złożenie rozliczenia i wypłata refundacji
Po zakończeniu remontu masz zwykle 14 do 30 dni na złożenie dokumentów do rozliczenia – termin ten znajduje się w umowie. Im szybciej złożysz komplet, tym szybciej nastąpi wypłata środków. Dokumenty możesz dostarczyć osobiście do PCPR lub za pośrednictwem platformy SOW, dołączając skany wymaganych załączników.
Rozliczenie obejmuje: faktury, protokoły odbioru, zdjęcia dokumentujące efekt końcowy, ewentualne oświadczenia wykonawcy oraz formularz rozliczeniowy. Po pozytywnej weryfikacji otrzymasz przelew na wskazane konto bankowe – najczęściej w ciągu 14 dni roboczych od akceptacji rozliczenia.
W niektórych powiatach PCPR przeprowadza kontrolę powykonawczą – to tzw. „kontrola inwestycji”, podczas której pracownik sprawdza, czy prace zostały wykonane zgodnie z umową. Jeśli wszystko przebiegło poprawnie, nie musisz się niczym martwić. Refundacja za remont łazienki zostanie wypłacona zgodnie z umową, bez potrąceń.
Fakt czy mit? – najczęstsze przekonania o refundacji łazienki
PFRON zwraca tylko za kompleksowy remont całej łazienki
❌ Mit. To nieprawda. Nawet pojedynczy element, np. montaż uchwytu prysznicowego, podnośnika czy wymiana tradycyjnego sedesu na model z wyższą miską, może zostać zrefundowany – jeśli rzeczywiście poprawia funkcjonowanie osoby z niepełnosprawnością. Liczy się cel: likwidacja konkretnej bariery w codziennym użytkowaniu łazienki, a nie zakres remontu.
Dziecko z czasowym orzeczeniem nie dostanie dofinansowania
❌ Mit. Dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności – nawet wydanym na określony czas – są uprawnione do otrzymania dofinansowania. Istotne jest, aby orzeczenie było ważne w momencie składania wniosku oraz by jego treść (m.in. wskazania) uzasadniała potrzebę przystosowania. PCPR-y często uwzględniają również rosnące potrzeby dziecka i prognozują ich rozwój.
Nie można rozpocząć remontu przed podpisaniem umowy
✅ Fakt. Zdecydowanie tak. To jeden z najczęstszych powodów odmów refundacji. W myśl regulaminu PFRON prace muszą zostać rozpoczęte dopiero po podpisaniu umowy z PCPR. W przeciwnym razie zostaną uznane za prywatne przedsięwzięcie, niezależne od systemu dofinansowań. Nawet posiadanie kosztorysu i pozytywnej oceny wniosku nie upoważnia do rozpoczęcia prac – liczy się data podpisania umowy.
PCPR może odmówić refundacji, jeśli uzna koszt za nieuzasadniony
✅ Fakt. Tak – i dzieje się to częściej, niż mogłoby się wydawać. Jeśli kosztorys zawiera elementy zbędne z punktu widzenia funkcjonalności (np. luksusowe kafelki, bidet w mieszkaniu osoby leżącej), PCPR ma prawo odmówić dofinansowania części lub całości projektu. Dlatego warto dołączyć opinię specjalisty – fizjoterapeuty, ergoterapeuty lub architekta, który potwierdzi zasadność każdego z planowanych rozwiązań.
Tylko osoby na wózku mają szansę na refundację
❌ Mit. To nieprawda. PFRON nie ogranicza programu wyłącznie do osób poruszających się na wózku. Wsparcie przysługuje również osobom niewidomym, niedosłyszącym, z ograniczeniami ruchowymi, chorobami neurologicznymi lub przewlekłymi, jeśli niepełnosprawność realnie utrudnia korzystanie z łazienki. Przykłady? Osoba po udarze, z parkinsonem, ze stwardnieniem rozsianym – każda z nich może mieć uzasadnione potrzeby adaptacyjne.
Niepełnosprawność ruchowa musi być udokumentowana specjalnym kodem
✅ Fakt. Tak, kod ma znaczenie. W praktyce najczęściej akceptowanymi kodami, które jednoznacznie wskazują na ograniczenia związane z korzystaniem z łazienki, są: 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroby neurologiczne) i Oznaczenie 04-O (choroby narządu wzroku). Kod niepełnosprawności wpływa na ocenę potrzeby – dlatego jego brak może wymagać mocniejszego uzasadnienia we wniosku.
Refundacja dotyczy tylko osób samotnych
❌ Mit. Zupełnie nieprawda. Nie liczy się skład gospodarstwa domowego, tylko sytuacja osoby z niepełnosprawnością. Nawet jeśli mieszka z rodziną, partnerem czy opiekunem – nadal może otrzymać dofinansowanie, o ile spełnia pozostałe kryteria. Dochód liczony jest wyłącznie dla osoby z orzeczeniem – nie dla całej rodziny. To ważna informacja dla rodziców dzieci z niepełnosprawnością oraz osób dorosłych mieszkających z bliskimi.
Dostosowanie łazienki do potrzeb osoby z niepełnosprawnością nie musi oznaczać ogromnych wydatków. Dzięki wsparciu PFRON możliwe jest sfinansowanie zarówno drobnych usprawnień, jak i kompleksowej przebudowy, która znacząco podnosi komfort życia. Ważne, aby proces przeprowadzić zgodnie z procedurą, nie pomijając żadnego etapu.
Jeśli chcesz przygotować się jeszcze lepiej i dowiedzieć się, jak wygląda adaptacja innych pomieszczeń – zajrzyj do naszego przewodnika: jak przystosować mieszkanie dla osoby niepełnosprawnej. Znajdziesz tam praktyczne porady, zestawienia kosztów i gotowe rozwiązania, które pomogły już setkom rodzin w Polsce.
